Bosna Hersek’e bir seyahat planlıyor ve gitmeden önce boşnak mutfağı hakkında birşeyler mi öğrenmek istiyorsunuz? Gurmeler için Balkanlar, yüzyıllar öncesine dayanan tariflerle doyuruculuk açısından zengin bir bölgedir.
Bosna-Hersek tarih açısından doğudan ve batıdan farklı milletler, kültürler ve dinler arasında bir buluşma noktası olmuştur. Bunların birçoğu mutfağı da dahil olmak üzere yerel yaşam tarzı üzerinde izler bırakmıştır.
Büyüleyici tarihi ile Bosna-Hersek, mutfağı ufuk açıcı kültürler ve ülkeler listesinden etkilenmiş bir ülkedir. Bosna ve Hersek gezisi sırasında denemeniz gereken 11 geleneksel boşnak lezzetinden oluşan şahane bir liste hazırladık.
Farklı lezzet sevenler için seçeneklerle dolu bu harika listede Türk yemeklerini de andıran bir çok lezzet bulunmaktadır. Birçok turist, yerel yemeklerde Türk, Arap, Avusturya-Macaristan, Yunan, Müslüman etkilerini fark edecektir.
1 – Ćevapi
Ćevapi (çevapi olarak telaffuz edilir), yerel mutfağın özel bir yemeğidir. Izgarada hazırlanan küçük derisiz kıyma köfteleri olarak tanımlanabilirler.
Özel bir ekmek üzerinde servis edilirler ve genellikle yanında kıyılmış soğan, kaymak veya her ikisi ile birlikte yenir.
Ekmek, etin lezzetini ve sularını emmesi için genellikle kısa bir süre için ızgaraya konur, bu da onu inanılmaz derecede lezzetli kılar.
Ćevapi, kuzu veya dana eti ve bazı baharatların karışımından yapılır.
Her restoranın, ailelerinde nesilden nesile gururla aktarılan kendine özgü karışımı ve tarifi vardır. Mutlaka denenmesi gereken bir Boşnak yemeğidir.
2 – Begova čorba – Bey Çorbası
Bey, eski bir Osmanlı unvanıdır ve bu yemeğin muhtemelen bazı Türk kökenleri vardır.
Begova çorba, genellikle bayram gibi özel günlerde sıcak bir meze olarak servis edilmekle birlikte, normal bir yemeğin parçası olarak da sunulabilir.
İştah açıcı olmasına rağmen çorbanın kıvamlı olması birçok ziyaretçiyi şaşırtabilir ama mideyi çok yormaz. Sebzeler, çoğunlukla havuç, kereviz ve maydanoz içerir. Ayrıca içerisinde tavuk veya bazen dana eti içerebilir.
Bu çorba da bulunan bir diğer imza bitki, birçok geleneksel Boşnak yemeğinde kullanılan şifalı bir bitki olan bamyadır. Çorbanın yoğunluğu, yumurta sarısı veya ekşi krema gibi malzemeler eklenerek elde edilir.
Sonuç, herkesin mutlaka denemesi gereken çok keyifli ve hafif bir çorbadır.
3 – Bosanski lonac (Boşnak Çömleği)
Lahana ve et severlerin rüyası olan Bosanski lonac, yerel madencilerin favorisi olduğu Orta Çağ Bosna’sından geldiğine inanılan bir yemektir.
En geleneksel versiyonunda toprak kapta hazırlanır ve neredeyse hiç baharat eklenmeden birkaç saat pişirilir.
Bu tür pişirme de, et ve sebzelerin mümkün olan en iyi lezzeti elde etmesini sağladığı düşünülmektedir.
O zamandan beri bir çok şey değişti ve iyi kil çömlekler çok nadir bulunmaktadır, bu nedenle yemeğin bir şekilde modernize edilmesi gerekiyordu. Bugün metal kaplarda pişiriliyor ve daha önce bahsedilen et (genellikle dana veya kuzu eti) ve lahana dışında en yaygın malzemeler patates, soğan, sarımsak, domates, kırmızı biber ve patlıcan ilave edilerek yapılıyor.
Modern versiyon, orijinal ortaçağ versiyonundan daha karmaşıktır, ancak yine de yemeğin geleneği devam etmektedir.
4 – Burek ve Diğer Börek Çeşitleri
Burek ve diğer Börek türleri (pita olarak telaffuz edilir), et veya diğer türlerde peynir veya sebze ile doldurulmuş hamur işleri türleridir.
Burek dışında en yaygın börek çeşitleri patatesli, peynirli, kabaklı ve ıspanaklı böreklerdir.
Kullanılan içeriğe bağlı olarak her böreğin kendine özgü bir adı vardır. Burek olarak bahsi geçen yiyecek orjinalde et ile yapılandır.
Diğer içeriklerle(et hariç) karıştırılabilen tek dolgu peynirdir. Hamur neredeyse kağıt inceliğinde açılır ve ardından malzemeler eşit şekilde yayılır. Hamur daha sonra yuvarlanır ve özel bir tavada pişirilir.
Bosna Hersek’in bir çok yerinde tadabileceğiniz bu lezzeti, ziyaretiniz sırasında denemenizi öneririz.
5 – Sogan Dolma
Soğan dolması, Osmanlı İmparatorluğu’nun 15. yüzyılda geldiği Bosna-Hersek’teki insanlara miras bıraktığı düşünülen bir yemektir.
Soğan dolması muhtemelen yemeği tanımlamanın en basit yoludur ve adının Türkçe’deki anlamı da budur.
Dolmanın kendisi, kıyma ve pişmiş pirinç, sebzeler (genellikle domates, kırmızı biber veya havuç) ve baharatların (genellikle karabiber) karışımından yapılır.
Dolma ayrıca kalınlığını azaltmak ve tüm yemeği çok daha hafif ve tadını daha kolay hale getirmek için biraz su ile karıştırılır. Çok doyurucu ve lezzetli bir Boşnak yemeği.
6 – Japrak
Japrak, Doğu Avrupa’daki birçok ülkede bulunan geleneksel bir Türk-Slav yemeği olan sarmaya çok benzeyen bir Boşnak yemeğidir.
Lahana kullanılan sarmadan farklı olarak japrak, yemeğe belirli bir doku ve tat veren asma yaprakları veya brokoli yapraklarında yapılmaktadır.
İç dolgu, kıyma ve pişmiş pirinç karışımından veya çok nadir durumlarda sadece pişmiş pirinçten oluşur.
Temel dolgu, kişisel zevklere göre baharatlar ve soğan gibi diğer sebze türleri ile zenginleştirilebilir.
7 – Ćufte
Ćufte (çufte olarak telaffuz edilir), genellikle domates sosunda servis edilen ve patates püresinin yanında veya herhangi bir yan lezzet olmadan tadını çıkarabileceğiniz geleneksel köftelerdir. Türk köftesine benzemektedir
Köfte, kıyma, sarımsak, soğan, yumurta ve galeta unu karışımından yapılır.
Kendi başlarına veya sosla aynı tencerede kızartılabilirler, bu da onlara ekstra bir lezzet katmaktadır.
Sos, kişisel tercihlere göre sebzeler ve baharatlarla karıştırılmış domateslerden yapılır.
Sosun daha kalın olması için suyun bir kısmını çıkarmak için tavaya konulması gerekir. Son olarak köftelerin üzerine sos gezdirilir ve servise hazır hale gelir.
8 – Uštipci
Uštipci (uştipsi olarak telaffuz edilir), kızarmış hamur toplarıdır. Ülkemizde yapılan hamur kızartması veya pişiyi de andırmaktadır.
Yıllar geçtikçe, insanlar hamura pişirmeden önce farklı baharatlar ve sebzeler ekleyerek bu Boşnak yemeğinin tarifini denediler. Ancak yemeğin geleneksel versiyonunda bunların hiçbiri yoktur.
Uštipci’nin tek başına değil de, tercihinize göre isli et, ev yapımı peynir, kaymak veya bazı sebzelerin yanında tüketilmesi amaçlanmıştır.
Uštipci ilk bakışta pek bir şey gibi görünmese de, kaliteli bir tarafla eşleştirildiğinde mutlak bir zevktir ve hem yerel halk hem de turistler tarafından geleneksel formları beğenilmektedir.
9 – Suho Meso (Kurutulmuş Et-İsli Et)
Kurutulmuş et, yerel bir favori ve temel bir Bosna yemeğidir. Suho meso genellikle uštipci gibi diğer Boşnak yemekleriyle birlikte veya rakı veya bira gibi alkollü içecekler içerken garnitür olarak tüketilir.
Genellikle bir parça yağsız eti (çoğunlukla sığır eti) kuruması için asmadan önce birkaç gün boyunca kaba tuza koyarak yapılır.
Etin bozulmaması için bu işlem genellikle kışın çok kuru bir odada yapılır. Oda genellikle bu amaç için özel olarak belirlenir.
Kurutma işlemi, etin cinsine ve boyutuna bağlı olarak birkaç hafta sürmektedir. Sonuç olarak en keyifli yerel lezzetlerden biridir.
Boşnak Tatlıları
10 – Tufahija
Tufahija (tuhafiya olarak telafuz edilir), birçok kişinin geleneksel Bosna kahvesinin yanında keyif aldığı meyve bazlı bir tatlıdır. Tufahija, kendisine özel dokularını vermek için önce soyulmuş ve şekerli suda kaynatılmış elmalardan yapılmaktadır.
Elmanın üst kısmı oyulur ve ceviz, yumurta akı ve pudra şekerinden oluşan tatlı bir karışımla doldurulur.
Elmaların kaynatıldığı şekerli su, soğuduktan sonra dolmaların üzerini kapatmak için kullanılır.
Doldurulmuş ve sırlanmış elmanın üzeri krem şanti ile kaplanır ve cam benzeri özel bir kapta servis edilir. Tatlı düşkünü herkesin tadını sonuna kadar çıkaracağı bir Boşnak tatlısıdır!
11 – Hurmašica
Hurmašica (hurmaşitsa olarak telaffuz edilir), tatlı şerbetli bisküvi olarak tanımlanabilecek başka bir geleneksel tatlıdır.
Tıpkı tufahija gibi dini bayramlarda sofralarda sıklıkla görülür ama yıl boyunca da yapılabilir. Hurmašica çok süngerimsi bir görünüme sahiptir, bu nedenle şerbeti kolayca emer ve hoş bir dokuya sahiptir.
Şerbet, şeker ve sudan yapılmaktadır. Boşnaklar bazen kişisel tercihlerine göre limon veya başka tatlar da katarlar.
Kahve içmek Boşnak kültüründe özel bir yere sahip bir ritüel olduğundan, Hurmašica’yı geleneksel Boşnak kahvesi ile de içebilirsiniz.
Boşnak Lezzet Özeti
Bunlar, geleneksel Bosna mutfağının sunduğu lezzetlerden sadece birkaçı ve kesinlikle herkes için bir şeyler bulunmaktadır.
Birçok restoran, geleneksel Boşnak yemeklerinin hazırlanmasında uzmanlaşmıştır. Hatta bazıları, ćevapi veya burek/pita gibi yalnızca bir tür yemek hazırlamakta uzmanlaşmıştır. Yerel insanlarla arkadaş değilseniz veya tanımıyorsanız, bunlar genellikle bu tür boşnak yemeklerini denemek için en iyi yerlerdir. Bosna Hersekliler misafirperverlikleri ile tanınırlar ve konaklamanızı olabildiğince keyifli hale getirmek için ellerinden gelenin en iyisini yapacaklardır.
Yerlilerden herhangi birini tanıyorsanız, sizin için bu geleneksel Bosna yemeklerinden bazılarını hazırlamayı teklif etmeleri bile mümkündür. Bu tür bir teklif alırsanız, nazikçe kabul ediniz ve yerel mutfağın sunduğu en iyi şeylerin tadını çıkarmaya bakın.
Bu popüler ve geleneksel yiyeceklerden birini veya daha fazlasını deneyebilmeniz için seyahat ettiğinizde bu Boşnak yemekleri listesini elinizin altında bulundurduğunuzdan emin olun.
admin